Nhận định, soi kèo Wigan Athletic vs Fulham, 22h00 ngày 8/2: Khó có bất ngờ

Công bố điểm thi tốt nghiệp THPT năm 2024

Người phát ngôn Meta cho rằng một khuôn khổ pháp lý buộc họ trả tiền cho những liên kết hay nội dung họ không đăng tải, cũng không phải lý do mà đại đa số mọi người sử dụng các nền tảng của Meta là không bền vững, không có tác dụng.

Tuyên bố của Meta đưa ra sau khi Google bắt đầu thử nghiệm kiểm duyệt tin tức để phản ứng với dự luật vào tháng trước.

Ngành công nghiệp báo chí Canada đề nghị chính phủ quản lý các hãng công nghệ chặt hơn để họ bù đắp phần nào tổn thất tài chính do Meta và Google ngày một chiếm thị phần quảng cáo lớn hơn.

Ngày 12/2, Bộ trưởng Di sản Canada Pablo Rodriguez bày tỏ sự thất vọng trước lời đe dọa của Facebook, thay vì hợp tác với chính phủ. Theo ông, dự luật C-18 chỉ nhằm mục đích yêu cầu Facebook thỏa thuận với các hãng tin trong khi Facebook kiếm lời từ những tác phẩm báo chí. Ông gọi đây là “xu hướng đáng thất vọng” khi các hãng công nghệ lớn thà từ bỏ tin tức chứ không chịu trả tiền.

Năm ngoái, Facebook đã nêu quan ngại về quy định và cảnh báo có thể phải chặn chia sẻ tin tức trên nền tảng.

(Theo Reuters)

Meta nghiên cứu mạng xã hội mới

Chạy đua khôi phục sản xuất

Sản xuất ứng dụng công nghệ cao trong nhà màng, nhà lưới vốn là niềm tự hào của 189 thành viên Hợp tác xã Tân Minh Đức ở xã Phạm Trấn (Gia Lộc).

Nhờ mạnh dạn đổi mới mà từ hợp tác xã chuyên canh nông sản truyền thống, Tân Minh Đức đã gây dựng được tiếng tăm về sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao trên cả nước.

Với hơn 45 ha nhà màng, nhà lưới phục vụ quy trình trồng dưa lưới, dưa chuột khép kín, hợp tác xã đã trở thành điểm đến của nhiều cá nhân, tổ chức, doanh nghiệp muốn học hỏi kinh nghiệm, liên kết hợp tác.

Hợp tác xã Tân Minh Đức là mô hình điểm không chỉ của tỉnh Hải Dương mà của cả miền Bắc về nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao với giá trị kinh tế lớn được đánh giá là siêu lợi nhuận.

Với 3 vụ dưa lưới, 1 vụ dưa chuột mỗi năm, hợp tác xã thu về từ 2,5-2,7 tỷ đồng/ha, lãi từ 1-1,2 tỷ đồng/ha.

Thế nhưng cơn bão số 3 đầu tháng 9 vừa qua đã khiến công sức gần 10 năm qua của các thành viên hợp tác xã trở về con số 0.

Cơn bão khủng khiếp nhất trong vài chục năm qua đã làm sập hoàn toàn 30 ha nhà màng, nhà lưới, diện tích còn lại thì hư hỏng. Nông dân không chỉ thiệt hại nặng nề về hạ tầng sản xuất mà còn mất trắng thành quả chăm bẵm lứa dưa lưới chuẩn bị đến kỳ thu hoạch.

Bão tan, gió lặng cũng là lúc người nông dân thấm thía sự mất mát đến tận cùng. Cả gia tài, vốn liếng, kế sinh nhai bỗng chốc trở thành gánh nặng, áp lực.

Tuy vậy, sự chán chường mau chóng qua đi, người dân đã biến mất mát thành hành động, quyết tâm vực dậy cơ ngơi vun vén bao năm.

Sau bão, ngày nào ông Hoàng Anh Thư, Phó Giám đốc Hợp tác xã Tân Minh Đức cũng có mặt ngoài đồng động viên bà con khắc phục hậu quả bão số 3.

Ông Thư nhớ lại hành trình xây dựng thương thiệu Tân Minh Đức với nỗi lòng nặng trĩu. Năm 2017, ý tưởng sản xuất trong nhà màng, nhà lưới mới chỉ nhen nhóm ở 2 hộ thành viên với diện tích vài nghìn m²và chỉ sau vài năm, hợp tác xã đã thành đơn vị có “số má” về nông nghiệp công nghệ cao.

Vậy mà chỉ sau một cơn bão, mọi thứ đã đổi khác. Những khu vườn tiền tỷ bỗng chốc trở nên đổ nát, hoang tàn. Thế nhưng không vì thế mà nông dân nản lòng.

Gia đình anh Hoàng Hải Ca ở thôn Nam Cầu, xã Phạm Trấn có 3.600 m²nhà màng, nhà lưới. Đây là thành quả khi anh đầu tư toàn bộ số tiền tích cóp trong nhiều năm lao động tại Nhật Bản.

Mới thu được 2 vụ dưa thì bão số 3 ập đến. Vừa nhanh tay thu dọn từng thanh sắt ngổn ngang trên mặt ruộng, anh Ca vừa nói: “Nhà tôi còn chưa thu hồi vốn, vẫn nợ ngân hàng 700 triệu đồng. Chi phí dựng nhà màng ban đầu 110 triệu đồng/sào, giờ khôi phục lại cũng phải mất 65% số tiền làm mới. Không những vậy, việc thuê nhân công rất khó khăn. Mọi người phải liên hệ đội thợ cơ khí từ miền trong ra, khẩn trương dựng lại nhà màng cho kịp mùa vụ mới”.

Dự định mở rộng thêm 10.000 m²nhà màng, nhà lưới của anh Nguyễn Văn Tiến ở xã Tứ Cường (Thanh Miện) đã tiêu tan khi những ngày này gia đình anh vẫn đang tập trung khắc phục diện tích bị đổ sập do bão số 3.

Đầu tư hơn 3 tỷ đồng làm hệ thống nhà màng, tưới tiêu tự động từ năm 2019, anh Tiến luôn khắc khoải ước mong có thể làm giàu ngay tại quê hương. Khởi đầu thuận lợi đã tiếp thêm niềm tin để anh mạnh dạn mở rộng quy mô.

Song thảm hoạ thiên tai đã cản bước, anh phải tính toán lại nếu muốn tiếp tục con đường phát triển nông nghiệp công nghệ cao.

Kể về thời điểm bão số 3 tàn phá hơn 10.000 m²nhà màng, nhà lưới của gia đình, anh Tiến bần thần nói: “Hơn 2,3 vạn dưa lưới chỉ còn hơn chục ngày nữa là thu hoạch thì bị bão quần thảo, rơi rụng hết cả. Bão mạnh xé toang màng căng, các cột chính đổ gãy nghiêng ngả, toàn bộ thanh chắn rơi rụng, vương vãi khắp nơi khiến ai đi qua cũng xót xa”.

Buồn rầu vì thiệt hại quá lớn nhưng khi được hỏi về dự định sắp tới thì ánh mắt anh Tiến lại ánh lên hy vọng. Anh cho biết hiện vẫn phải huy động người thân hỗ trợ, giúp đỡ thu dọn, phân loại những đồ vật, dụng cụ có thể tận dụng được để tiết kiệm chi phí sửa chữa, dựng lại nhà màng.

“Khoảng nửa tháng nữa, khi khu nhà màng đầu tiên dựng xong, tôi sẽ trồng dưa chuột. Đây là giống ngắn ngày nên sẽ không bị lỡ thời vụ. Đến giờ mọi thứ đã nguôi ngoai, phải xốc lại tinh thần chứ không thể mãi bi quan, chán nản”, anh Tiến quả quyết nói.

“Tết này, nhà màng sẽ lại phủ xanh”

Đó là câu nói đầy lạc quan của chị Đỗ Thị Huệ ở thôn Nam Cầu, xã Phạm Trấn dù nhà chị vẫn đang tất bật dựng lại gần 11.000 m²nhà màng, nhà lưới.

Ngày trước, gia đình chị chỉ quen canh tác những loại rau màu truyền thống như su hào, cải bắp, su lơ… Sản xuất manh mún, thu nhập lại bấp bênh nên khi được chuyển giao kỹ thuật sản xuất trong nhà màng, nhà lưới, chị Huệ nhanh chóng áp dụng kỹ thuật tiên tiến và thu được hiệu quả kinh tế cao.

Nhờ vậy từ 1 khu nhà màng 4.000 m², chị tiếp tục xây dựng thêm 3 khu nữa, chuyên trồng dưa lưới. Công sức, vốn liếng gom góp bao năm bị xoá sổ bởi bão số 3.

Khi nhìn cảnh tượng tiêu điều, xơ xác của diện tích nhà màng sau bão, chị Huệ chán nản, thậm chí có ý định buông xuôi. Khoản nợ cũ còn chưa trả xong mà kinh phí khôi phục lại cũng rất lớn.

Dù vậy, vượt lên tất cả, chị vẫn lạc quan, tin tưởng vào hướng đi đã chọn. Chị Huệ chia sẻ: “Gắn bó với nghề nông nên có khó khăn, vất vả, vấp ngã nào mà chưa nếm trải. Chỉ có điều thiên tai, bão gió bất ngờ, ai cũng tiếc nuối đến thắt ruột gan. Giờ chúng tôi chỉ mong được tạo điều kiện cho hoãn nợ, giãn nợ để phục hồi sản xuất. Nếu được vậy, thì chỉ tới Tết Ất Tỵ là nhà màng lại được phủ xanh. Nếu nhà nào khắc phục nhanh có khi còn kịp bán vụ dưa Tết”.

May mắn hơn các hộ khác, gia đình chị Phùng Thị Tiện ở cùng thôn Nam Cầu vẫn giữ được khoảng 3.700 gốc dưa lưới sắp cho thu hoạch sau bão số 3.

Dẫu vậy, thiệt hại là điều không tránh khỏi, nhà chị đang cố gắng khắc phục gần 2.500 m²nhà màng sập đổ hoàn toàn. Trong thời gian đội thợ dựng lại nhà màng, chị Tiện tranh thủ dọn dẹp xung quanh, chuẩn bị giá thể, ươm cây giống để khi làm xong là vào vụ mới ngay.

Chị Tiện khẳng định sẽ không bỏ cuộc giữa chừng, còn nước còn tát, chỉ mong những khu nhà màng tại địa phương sớm đi vào sản xuất ổn định.

Là thợ cơ khí nhưng anh Bùi Văn Mạnh ở xã Ứng Hoè (Ninh Giang) lại sớm bén duyên với nghiệp làm nông. Hơn 6.000 m²nhà màng, nhà lưới của gia đình là do bản thân anh tự mày mò thiết kế, lắp dựng. Bão số 3 làm mọi thứ đổ nát trong khi khoản nợ lớn vẫn đang trực chờ.

Tuy nhiên, anh Mạnh không bi quan mà vẫn kiên trì khắc phục thiệt hại. “Tôi đã xuống vụ giống mới, mầm xanh đã nhú, chả mấy mà cây leo giàn vươn lên. Có thể phải mất vài năm nữa, những người theo đuổi nông nghiệp công nghệ cao mới bù đắp được hết hậu quả của bão. Dẫu vậy thì vẫn luôn phải hướng về phía trước”, anh Mạnh bày tỏ.

Tư thế ngồi làm việc với máy tính thế nào cho đúng?

Nên chọn ghế ngồi và bàn làm việc có thể điều chỉnh được độ cao, ghế có tựa lưng và có thể điều chỉnh được. Ngồi làm việc trong tư thế đầu và lưng thẳng (không nghiêng hay cúi đầu), vai xuôi, chân hơi duỗi tạo góc giữa cẳng chân và đùi khoảng 90-130 độ, phần thân trên và đùi tạo một góc mở 90-120 độ (bằng cách điều chỉnh độ nghiêng của phần tựa lưng của ghế).

Tốt nhất bạn nên điều chỉnh góc này ở mức 100-110 độ vì ở tư thế này sẽ giảm áp lực lên đĩa đệm cột sống và giảm ảnh hưởng bất lợi lên cột sống.

Dựa trên những nghiên cứu về chụp cộng hưởng từ cột sống thắt lưng, nhóm nghiên cứu của ĐH Alberta, Canada khuyến cáo, tư thế ngồi lý tưởng là góc tạo bởi phần thân trên và mặt phẳng ngang là 135 độ, tuy nhiên đó là tư thế lý tưởng khi ngồi nghỉ ngơi vì nó ít tạo áp lực lên đĩa đệm cột sống nhất. Còn để làm việc một cách thuận tiện thì nên bố trí ghế ngồi có tựa lưng để tạo thành một góc khoảng từ 100-110 độ giữa mặt phẳng lưng và mặt phẳng ngang của ghế.

Góc nhìn phù hợp của mắt với máy tính, độ cao của màn hình

Cần lưu ý rằng, sự khó chịu do màn hình đặt quá cao khiến cho cằm hướng lên trên trong quá trình làm việc sẽ tệ hơn so với khi đặt màn hình hơi quá thấp, vì vậy cần chú ý đặt chiều cao của màn hình phù hợp.

Theo Trung tâm An toàn và Sức khỏe Nghề nghiệp Canada (CCOHS), khi đặt máy tính có chiều cao màn hình phù hợp cần đảm bảo cạnh trên của màn hình máy tính ngang hoặc thấp hơn đường thẳng ngang khi mắt nhìn thẳng, bố trí màn hình sao cho góc tạo bởi đường thẳng ngang khi mắt nhìn thẳng và đường thẳng từ mắt tới vị trí trung tâm của màn hình vào khoảng 15 độ, góc tạo bởi cạnh dưới của màn hình máy tính với đường thẳng ngang khi mắt nhìn thẳng khoảng 30 độ.

Khoảng cách từ mắt đến màn hình máy tính trong khoảng từ 40-74 cm, có thể kiểm tra khoảng cách từ mắt đến màn hình máy tính bằng chiều dài của một cánh tay là phù hợp.

Thời gian làm việc với máy tính bao lâu là vừa đủ?

Cho dù tư thế ngồi của bạn là hoàn toàn đúng và chính xác, vị trí màn hình máy tính đã được bố trí phù hợp thì cũng không thể phủ nhận rằng việc ngồi trong thời gian dài sẽ bất lợi cho sức khỏe của bạn, việc thường xuyên ngồi làm việc quá lâu cũng gây nên những rối loạn bệnh lý.

Nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng, khi làm việc với máy tính dẫn đến làm giảm tần xuất chớp mắt, điều đó dẫn tới triệu chứng khô mắt. Nhìn chung, trong điều kiện bình thường, tần xuất chớp mắt trung bình của con người vào khoảng 15-20 lần/phút, và giảm xuống còn 5-7 lần/phút khi làm việc với màn hình máy tính và các thiết bị điện tử.

Cách tốt nhất để ngăn ngừa những ảnh hưởng có thể có của màn hình đối với mắt và thị lực của trẻ em là giúp chúng thiết lập thói quen tốt. Những lời khuyên tương tự dưới đây cũng hữu ích cho người lớn và bất cứ ai khi làm việc với máy tính.

Hiệp hội Thị lực Hoa kỳ (American Optometric Association) và Học viện Nhãn khoa Hoa kỳ (American Academy of Ophthalmology) khuyến cáo, để bảo vệ thị lực, cần thực hiện theo quy tắc 20-20-20. Cứ sau 20 phút làm việc với máy tính, hãy rời mắt khỏi màn hình và nhìn vào một vật gì đó cách mắt 20 feet (khoảng 6 mét) trong thời gian 20 giây.

Trong thời gian làm việc với máy tính cần chú ý thường xuyên chớp mắt, tần xuất chớp mắt trung bình vào khoảng 15-20 lần/phút. Trong quá trình học tập trực tuyến, giáo viên nên thiết lập khoảng thời gian mỗi 20 phút một lần để các học sinh trong lớp học rời mắt khỏi màn hình máy tính, nhìn ra xa vào một vật nào đó cách xa khoảng 6 mét trong thời gian 20 giây. Cũng cần lưu ý với học học sinh thường xuyên chủ động chớp mắt khi làm việc với máy tính để tránh triệu chứng khô mắt, mỏi mắt.

Ngoài ra cũng cần lưu ý không làm việc liên tục với máy tính quá lâu, hãy đứng dậy và nghỉ ngơi sau mỗi 30 phút, sau mỗi 30 phút làm việc với máy tính hãy đứng dậy và rời khỏi màn hình, có thể tập một vài động tác thể dục hoặc đi bộ để thư giãn cơ thể. Hãy nghỉ ngơi ít nhất 5 phút sau mỗi 30 phút làm việc .

Điều kiện ánh sáng

Điều kiện ánh sáng quá thấp, sẽ khiến cho mắt bị ảnh hưởng, thiếu ánh sáng khi học tập và làm việc dẫn đến mắt phải điều tiết nhiều và dẫn tới nhanh mệt mỏi và gây nên các rối loạn về thị giác.

Mức độ chiếu sáng quá mức có tác dụng "che lấp" và gây khó khăn cho người sử dụng máy tính. Cần điều chỉnh độ sáng và độ tương phản màn hình sao cho font chữ và hình ảnh trên màn hình dễ nhìn thấy nhất, không nên để độ sáng màn hình quá cao, dẫn đến chói mắt và nhức mắt khi làm việc.

Cần bố trí đủ ánh sáng khi làm việc với máy tính, mức độ chiếu sáng từ 300 đến 500 lux là phù hợp. Nói chung, mức độ chiếu sáng tối đa không nên vượt quá 750 lux.

Các thực phẩm bổ sung cần thiết

Các vitamin có vai trò quan trọng giúp cho mắt sáng, tuy nhiên cơ thể không tự tổng hợp được mà cần bổ sung từ nguồn thực phẩm có trong thức ăn hàng ngày. Cần lưu ý bổ sung các thực phẩm có chứa nhiều Viatmin A, B, C, D, E và các yếu tố vi lượng như kẽm sẽ giúp cho mắt thêm sáng. Các loại hoa quả có màu đỏ như cà rốt, cà chua có chứa nhiều vitamin A, vitamin C có nhiều trong cam, chanh, ổi… Thịt gà, cá hồi, trứng, sữa, đậu, súp lơ… là những thực phẩm giàu vitamin nhóm B.

Cuối cùng, cũng cần lưu ý đối với những trẻ có các bệnh lý về mắt, nên khám bác sĩ nhãn khoa để được khám, điều trị và tư vấn chế độ học tập, sinh hoạt một cách phù hợp nhất.

TS.BS. Nguyễn Kiên Cường (Viện Y học Dự phòng Quân đội)-Lotus.vn

Dạy học trực tuyến thời Covid-19: Biến hung thành cát

Covid-19 đã trở thành “chất xúc tác” buộc các quốc gia trên thế giới tìm ra giải pháp sáng tạo trong 1 khoảng thời gian ngắn. Các công ty công nghệ nắm bắt được cơ hội có thể phát triển vượt bậc sau khi dịch bệnh kết thúc.

Tôi đã tìm kiếm sự an ủi từ một người đàn ông khác. Anh ấy cũng đã có gia đình nhưng chúng tôi vẫn cứ gắn bó với nhau như vậy thôi bởi vì ở bên anh ấy tôi cảm thấy thật ấm áp.

Chồng tôi không hề biết tôi ngoại tình suốt nhiều năm như vậy, bởi vì anh ta đâu có quan tâm đến tôi chút nào. Mười mấy năm nay anh ta vẫn chỉ đánh bạc, nếu không là đánh bạc thì là tụ tập nhậu nhẹt với đám bạn giống anh ta, ngày nào cũng về nhà rất muộn...

Nhiều khi tôi hẹn hò với nhân tình, chỉ việc mở cửa vào ngủ trong khách sạn. Chồng tôi vẫn còn đang bận ở chiếu bạc nên chẳng biết vợ đi đâu.

Có khi tôi đưa cả tình nhân về nhà, mỗi lần chồng về là tôi với người tình đã xong xuôi, anh ấy rời đi rồi, còn chồng tôi sẽ không bao giờ biết là tôi không chung thủy".

An, 8 năm không chung thủy

"Sau khi lấy chồng, mình không hề có ý định sẽ phản bội, mình đã nghĩ mình là kiểu phụ nữ hết lòng với gia đình. Nhưng không ngờ chồng mình lại là người phản bội trước, và anh ấy vẫn luôn sống như vậy, không thay đổi.

Mình đã có nhiều phen khóc sưng mắt, suy nghĩ rất nhiều, và trầm cảm nặng, cuối cùng không thể chịu đựng được, mình quyết định phải sống cho bản thân. Nếu chồng mình không cần mình, thì mình sẽ tìm một người đàn ông khác biết trân trọng mình hơn.

Chồng mình tất nhiên lại làm tổn thương mình một lần nữa, và đó là giọt nước cuối cùng làm tràn ly, mình đã chọn cách sống cởi mở hơn. Khi gặp người tình của mình sau này, mình không cảm thấy mình sai vì đã quen anh ấy.

Công việc của mình khá căng thẳng nhưng cứ xử lý xong thì sẽ được nghỉ ngơi nên mình có thể tranh thủ đi gặp người tình. Tụi mình quan hệ với nhau trong vài giờ rồi mình thu xếp về nhà cùng con.

Chồng mình còn bận hơn vợ, thường xuyên đi công tác, đi du lịch nữa chứ, anh ta nói là đi gặp khách hàng nhưng mình biết thừa là đi với tình nhân. Thế nhưng anh ta lại không biết mình cũng ngoại tình. Mà ngay cả khi biết, có lẽ chồng mình cũng chẳng bận tâm, hoặc anh ta sẽ nổi điên lên chăng? Và đòi ly hôn mà không chia cho mình tài sản? Dù sao mình cũng không nên để cho anh ta biết".

Thanh N., 10 năm ngoại tình

"Hôn nhân của tôi đã bước sang năm thứ 15, chồng tôi là người thiếu năng lực, không kiếm được nhiều tiền, tháng anh ấy làm ra có vài triệu, không đủ chi tiêu. Khi tôi sinh con phải nhờ mẹ chồng trông cháu để ra ngoài làm thêm. Về sau tôi tìm được công ty mới với thu nhập tốt hơn rất nhiều, cũng là nhờ tôi đã gặp người tình của mình lúc đó.

Hẹn hò lén lút được ba năm, anh ấy đã cho tôi rất nhiều tiền. Sau đó tôi tự lập một công ty nhỏ. Người tình đã cho tôi nhiều lợi ích mà trong đời tôi không bao giờ có được.

Để chồng không nghi ngờ, tôi nói tôi vay tiền để thành lập công ty. Chồng tôi có lẽ không tin vì cho rằng đàn bà không có hậu thuẫn thì thành lập công ty sao được. Anh ấy có thể đã nghi ngờ nhưng không nói ra...

Tôi sống trong cuộc tình vụng trộm được 10 năm rồi, chưa có bất kỳ sự cố nào. Không phải tôi không nói ra sự thật mà là chồng tôi không nói gì, anh ấy biết mình không thể nuôi được gia đình nên vẫn cần dựa vào tôi.

Nếu chuyện tôi ngoại tình bung bét ra, tôi chắc chắn sẽ ly hôn, và như vậy áp lực của chồng tôi sẽ còn lớn. Có lẽ đó là lý do anh ấy vẫn giả như không biết chuyện gì".

Một người phụ nữ trong nhiều năm ngoại tình mà không bị phát hiện, thực ra chưa chắc đã là vì họ biết cách giấu giếm, chỉ là người chồng của họ không quan tâm, hoặc không muốn nói ra mà thôi.

Dù ngoại tình có muôn vàn lý do, nhưng chắc chắn những cuộc hôn nhân trong đó xảy ra chuyện ngoại tình đều không dễ dàng, có thể những người trong cuộc không muốn tan vỡ vì ngại làm tổn thương con cái, ngại áp lực tài chính... nhưng bản thân họ đều rất chán nản với hôn nhân rồi.

Nếu hôn nhân trục trặc và hai người bất chấp mọi nỗ lực vẫn không thể giao tiếp với nhau thì hãy chia tay, bởi dù sao ở bên nhau cũng không còn thú vị, tự giải thoát để tìm cho mình tình yêu đích thực không phải sẽ hạnh phúc hơn là sống song song một cuộc đời khác trong bóng tối hay sao?

Còn nếu bạn lựa chọn gìn giữ hôn nhân thì hãy hết lòng vun đắp, đừng ích kỷ nghĩ đến tìm kiếm nguồn vui bên ngoài để bù đắp, vỗ về cảm xúc bản thân, bởi đó luôn là một chuyện gây tổn thương cho đối phương dù hôn nhân không còn tồn tại tình yêu.

Theo Dân trí

Giao thông công cộng tại Hà Nội, TP.HCM và các thành phố ASEAN

Năm 2007, Chương trình phát triển đô thị tổng thể Thủ đô Hà Nội đến năm 2020 (HAIDEP) đề xuất tới 2020, Hà Nội có 5 tuyến UMRT (GTCC trong đô thị vận chuyển nhanh khối lượng lớn ) + 600 Km đường mới, khái toán 25 tỷ USD... phần lớn nội dung này đã lỗi hẹn. TP. HCM có tiến độ nhanh hơn, công bố viễn cảnh toàn hệ thống có tổng đầu tư tới 25 tỷ USD. Tuy vậy tuyến ĐSĐT số 1 triển khai nhanh nhất đang tạm dừng do thiếu nguồn chi trả.

Đối mặt với vấn nạn tắc nghẽn giao thông, nhiều ý kiến cho rằng cần phát triển GTCC, đặc biệt UMRT. Tất nhiên trong thành phố lớn không thể thiếu hệ thống GTCC – đó là điều kiện cần mà chưa đủ, vì các thành phố đã có GTCC, số lượng sử dụng cao, nhưng tắc nghẽn giao thông vẫn trầm trọng.

Năm 1984, Manila ( Philipines) là thành phố đầu tiên của ASEAN có tuyến đường sắt trên cao (LRT). Đến nay, Manila đã có 3 tuyến LRT vận hành. Tp có 13 triệu người,70% cuộc di chuyển bằng GTCC, trong đó 3 tuyến LRT chỉ chiếm 10%. Số còn lại (60%) do Jeepny đảm trách với hàng chục triệu hành khách mỗi ngày. Ngày nay, Manila tắc nghẽn 3-4 tiếng/ngày.

Năm 2017, Hà Nội đã vận hành tuyến BRT đầu tiên, dài 14,7km, sau 3 tháng, với 20 đầu xe chở gần 1 triệu người. Jakarta (Indonesia) đã có BRT từ 2004. Năm 2016 có 12 tuyến chính, dài hơn 200km. Với 1.056 đầu xe đã chuyên chở 124 triệu hành khách. Thành phố 10 triệu dân, có 56% chuyến đi trong Tp sử dụng GTCC nhưng Jakarta vẫn là thành phố tắc nghẽn nhất nhì châu Á với thời gian tắc nghẽn 6-8 tiếng/ngày.

Bangkok (Thailand) có hệ thống GTCC mơ ước với 2 tuyến MRT; 2 tuyến LRT; 5 tuyến BRT và taxi, xe bus trên bộ và đường sông. Tuy vậy chỉ có 40% chuyến đi sử dụng GTCC (mặc dù vé được trợ giá ). Tp 17 triệu dân đi lại đang là Tp tắc nghẽn nhất châu Á năm 2016 . Người Bangkok lạc quan cho rằng “Tp tắc nghẽn một lần mỗi ngày, thời gian tắc nghẽn là cả ngày”.

Hà Nội và TP.HCM có hệ thống GTCC đáp ứng < 10% chuyến đi lại hàng ngày. Tắc đường thì ai cũng nhận ra nhưng không có thống kê cụ thể, có ý kiến cho rằng không có tắc nghẽn vì trên đường xe cộ vẫn nhúc nhích.

Sáng kiến nào để thành phố thoát khỏi nạn tắc nghẽn giao thông?

Có nhiều nguyên nhân gây tắc nghẽn giao thông, nhưng đường xá phát triển chậm hơn phương tiện ai cũng nhận ra. Manila tắc nghẽn từ thập kỷ 1970’ do khuyến khích nhập khẩu , sở hữu ô tô cũ có giá từ 2.000- 3.000 USD/ chiếc. Hiện có hơn 2 triệu ô tô và 0,5 triệu Jeepny, xe máy đăng ký lưu hành.

Jakarta lại thất thủ bởi chính sách “đổi xe cũ lấy xe mới giá rẻ”, Tp có 3,5 triệu ô tô riêng và tiếp tục tăng. Bangkok, 6 triệu dân nhưng có 8,9 triệu xe. Đây là kết quả từ chính sách “chiếc xe đầu tiên” của Chính phủ từ 2011: tạo điều kiện cho tất cả những người thu nhập thấp, mới ra trường có thể sở hữu ôtô. Hà Nội cũng có hơn 0,5 triệu ô tô và hơn 5 triệu xe máy, TP.HCM có số lượng gần gấp đôi. Có ý kiến cho rằng nguyên nhân ách tắc do xe máy, nhưng theo TS.Khuất Việt Hùng – Phó ban ATGT cho biết: khảo sát tại Hà Nội và TP.HCM năm 2011: ô tô chiếm khoảng 8%, còn lại là xe máy. Trên đường, diện tích chiếm dụng động ở các trục đường lớn, ô tô chiếm 55%. Tại các bãi đỗ xe công cộng, ô tô chiếm trên 65%. Tắc nghẽn bởi ô tô hay xe máy tiếp tục tranh cãi , nhưng các thành phố cần có những cách tiếp cận mới nhằm cải thiện giao thông đô thị.

Chỉ cần sơn lên nền đường: trẻ em đã đi bộ trong khu vực sơn, xe máy tự giảm tốc độ Tại vị trí ngõ hẹp nhưng các xe máy vẫn đi trong làn đường, không đi lấn vào lối đi bộ

Manila không tìm ra nguồn lực để mở rộng mạng lưới LRT, nhưng đã nâng cấp hệ thống thông tin chỉ dẫn giao thông và hoán cải các xe jeepny bằng các loại xe điện, LPG thay vì chạy dầu, hoặc các ô tô mới hơn xe jeep cũ nát.

Jakarta đã phổ biến ứng dụng trên điện thoại di động để gọi xe ôm hay giao hàng của Go-Jek , bình quân 340 nghìn chuyến/ngày (lớn hơn công suất của 12 tuyến BRT). Tuy vậy, có ý kiến cho rằng phổ cập xe máy của Go-Jek đồng nghĩa với việc bóp chết hệ thống xe BUS và BRT.

Hà Nội đang thử nghiệm quản lý bãi đỗ xe bằng cách thu phí tự động qua điện thoại. Việc khoán xe công cho cán bộ công chức và tăng cường quản lý vỉa hè lòng đường cũng sẽ đem lại kết quả cao. Quản lý giao thông tĩnh tốt sẽ điều tiết giao thông động hiệu quả. Hà Nội và TP. HCM cũng đang thực nghiệm mở rộng các không gian đi bộ và dịch vụ xe đạp công cộng, đây là hướng đi tích cực và rất tân tiến, sáng tạo.

Xin giới thiệu một giải pháp chi phí thấp nhưng tạo môi trường giao thông an toàn cho người đi bộ và xe máy, thực nghiệm trong ngõ 342 đường Khương Đình, phường Hạ Đình quận Thanh Xuân Hà Nội.

Không chỉ trẻ em, người lớn cũng đi bộ trong vạch sơn và xe máy đi bên ngoài vạch, giảm tốc độ tại các khúc quanh trong ngõ Biển báo trình bày theo quy định ký hiệu đường bộ;Treo tại vị trí dễ thấy, dễ nhìn.

KTSTrần Huy Ánh

1h55 ngày 3/5/2017